Dom Polski „Ul” w Bytomiu – miejsce spotkań harcerzy
Dom Polski „Ul”, zlokalizowany u zbiegu ulic Korfantego i Sokoła w Bytomiu, to wyjątkowy obiekt, którego historia sięga drugiej połowy XIX wieku. Budynek, wpisany do gminnej ewidencji zabytków oraz decyzją z 14 maja 2024 roku do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, jest nie tylko symbolem walki o polskość na Górnym Śląsku, ale również przestrzenią, która przez dekady służyła społeczności lokalnej.
Pochodzenie nazwy
Nazwa „Ul” nawiązuje do charakteru działalności budynku w latach, gdy był on miejscem spotkań Polaków żyjących w niemieckim Górnym Śląsku. Tętniące życiem wydarzenia, zabawy, śpiewy i dyskusje prowadzono w gwarnej atmosferze przypominającej rój w ulu.
Historia budynku
Budynek wzniesiono około 1880 roku jako restaurację, do której później dobudowano dużą salę widowiskową. W 1910 roku został zakupiony przez Michała Wolskiego, a następnie przekształcony w ważne centrum kulturalne i społeczne. Organizowano tu zebrania, przedstawienia oraz uroczystości, a w trakcie I powstania śląskiego budynek służył jako miejsce przygotowań zbrojnych.
Po 1922 roku działalność Towarzystwa „Ul” została zawieszona, a budynek pełnił różne funkcje – od siedziby niemieckich komunistów, przez hitlerowskie związki zawodowe, aż po kino, które spłonęło w 1945 roku. Po wojnie część budynku była wykorzystywana jako przedszkole, a w 1978 roku obiekt przejęło Muzeum Górnośląskie, które stworzyło tu Izbę Tradycji i Perspektyw Miasta Bytom „Ul”.
Od 2015 roku właścicielem budynku jest Hufiec ZHP Bytom.
Działalność w latach 1910-1921
W latach 1910–1921 Dom Polski „Ul” był siedzibą kluczowych organizacji społecznych i kulturalnych, w tym:
- Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”,
- Związku Towarzystw Polek,
- Zjednoczenia Zawodowego Polskiego,
- Polskiego Kółka Graficznego,
- chórów „Halka” i „Jedność”,
- teatru amatorskiego, który wystawiał m.in. dzieła Juliusza Słowackiego i Stanisława Wyspiańskiego.
Podczas powstań śląskich w „Ulu” odbierano przysięgi od powstańców.
Dom Polski „Ul” dziś służy harcerzom
Obecnie budynek, będący pod opieką Hufca ZHP Bytom, stanowi ważny punkt na mapie miasta. Organizowane są tu wydarzenia kulturalne, edukacyjne oraz historyczne. Dom Polski „Ul” pozostaje symbolem tradycji, zaangażowania społecznego i integracji lokalnej społeczności.
Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia tego historycznego miejsca oraz poznania bogatej historii i oferty działań realizowanych przez Hufiec ZHP Bytom .